sistembu şekilde işlemektedir. Arbitraj işlemi ile sağlanan kar marjı genelde düşük kalmaktadır. Çünkü bankalar bu işlemlere çok rağbet ettiklerinden, çeşitli piyasaların kurları, arbitraj işlemleri sonucu birbirine yaklaşmakta, aradaki fark çoğunlukla ulaşım giderlerini karşılayacak düzeylere inmektedir.
Arbitraj Herhangi bir menkul kıymetin, dövizin veya malın bir piyasadan alınıp diğer bir piyasada satılarak (kıymetler birbiri ile değiştirilerek) risksiz bir şekilde kar edilmesi işlemidir. Arbitraj işlemleri piyasalar arasındaki fiyat farklılıklarının azalmasına yol açar.
sınırsız para taktiği. "biri şu salağa matematik öğretsin" dedirten durum. 1000 tl ile 2000 zloti alacağını düşünüyor.. hem beyinsiz, hem özgüvenli. komut satırını açıp "robin hood" yazmak daha zekice olabilir. " arbitraj diye bir şey buldum, süper!" yani görmezden gelinen ufak bir sapmadır.
Eldeki toplu bir para parite oranı ile farklı bir para birimine dönüştürüldüğünde, tüm ülkelerde aynı sepetteki mal ve hizmetler satın alınabilir. SGP ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarını yok ederek, ulusal para birimlerini birbirlerini dönüştüren orandır. Serbest dalgalanma (Free float)
Yani ufak bir transfer işlemi ile 150 TL kar elde etmiş olacaksınız. Yaptığınız bu risksiz kar elde etme işlemine Arbitraj denir.Yukarıdaki örnek tamamen daha net anlaşılması içindir.Arbitraj yaparken anlık kur,transfer ücreti gibi giderleri göz önünde bulundurmak gerekir.Eğer bilinçsiz bir şekilde yapılırsa para
cash. Döviz EURO / DOLAR EUR/USD 1,0314 % -0,08 12/08/2022 041711 ALIŞ 1,0313 SATIŞ 1,0314 ÖNCEKİ KAPANIŞ 1,0322 Güniçi Verileri Tümü İLGİLİ HABERLER İLGİLİ VİDEOLAR DÖVİZ KURLARI ALIŞ SATIŞ DEĞİŞİM% SAAT DOLAR 17,9393 17,9581 0,01 041633 EURO 18,4997 18,5648 -0,05 041633 STERLİN 21,8753 21,9090 -0,07 041633 İSVİÇRE FRANGI 19,0636 19,0900 -0,07 041623 JAPON YENİ 13,4864 13,5083 -0,16 041625 SUUDİ ARABİSTAN RİYALİ 4,7767 4,7836 0,59 230851 NORVEÇ KRONU 1,8822 1,8896 -0,10 041546 DANİMARKA KRONU 2,4893 2,4964 -0,06 041548 AVUSTRALYA DOLARI 12,7460 12,7815 -0,15 041546 KANADA DOLARI 14,0532 14,0658 -0,02 041551 İSVEÇ KRONU 1,7821 1,7882 -0,15 041547 DÖVİZ ÇEVİRİCİ
Oluşturulma Tarihi Aralık 07, 2021 1317Arbitraj, piyasalarda sıkça kullanılan terimlerden birisi olabilmektedir. Piyasalar arası fiyat farklılıkları dolayısıyla kişinin, bu iki piyasa arasındaki kar marjına arbitraj ismi verilebilmektedir. İşte, arbitraj hakkında merak edilen bazı detaylarArbitraj fiyat farklarından yararlanmak amacıyla para, kıymetli maden, tahvil ve hisse senedi alıp satma piyasalarda aynı menkul kıymetler için farklı denge fiyatları oluşmuş olması durumunda, menkul kıymetlerin ucuz olduğu piyasadan alınarak daha pahalı olduğu piyasada satılmasıdır. Arbitrajcı arbitraj işlemini gerçekleştiren kişidir. Alış-satış işleminin aynı anda gerçekleştiği varsayımı altında arbitrajcı hiçbir risk üstlenmez. Arbitrajda malın satış fiyatı ile alış fiyatı arasındaki pozitif fark arbitrajcı kârıdır. Arbitraj, piyasa işleyişinde bozukluğun sonucudur. Zira işleyen bir piyasada aynı menkul kıymetler için tek fiyat oluşur. Ve işleyen piyasalarda arbitraj mümkün oluşabilmesi için iki piyasanın birbirinden habersiz olması gerekir fakat günümüzde mükemmel piyasa koşullarına yaklaşılmakta olduğundan arbitraj gün geçtikçe zorlaşmaktadır.
Öğreticinin bu bölümünde, temel bir bas / çağrı eşlik örneği göstereceğiz. Put / call parity, ekonomist Hans R. Stoll tarafından 999 Aralık 1969 tarihli ve " The Journal of Finance " gazetesinde yayınlanan "Put ve Call Option Fiyatları Arasındaki İlişki" başlıklı ilkinde tanımlanan seçenek fiyatlandırma konseptidir. Aynı temel varlık, son kullanma tarihi ve grev fiyatları ile Avrupa koy ve çağrı seçenekleri arasında var olması gereken ilişkiyi tanımlar ABD tarzı seçenekler için geçerli değildir, çünkü bunlar son kullanıma kadar her an kullanılabilir. Put / call parite, bir çağrı seçeneğinin fiyatının, aynı grev fiyatı ve süresinin sona ermesi ile karşılık gelen put opsiyonu için belirli bir uygun fiyata ima ettiğini belirtir ve bunun tersi de geçerlidir. Bu fiyatlandırma ilişkisi için destek, arbitraj imkânlarının her koyduğunda ve çağrı fiyatları farklı olabileceği argümanına dayanmaktadır. Arbitraj Alma ve konuşma seçenekleri farklılaştığında, kısa süren arbitraj fırsatı olabilir. Tahkim, özdeş veya benzer finansal araçların, farklı pazarlardaki veya farklı biçimlerde fiyat farklılıklarından yararlanma fırsatıdır. Örneğin, bir yatırımcı, bir pazarda 45 dolarlık ABC hisse alabilir, aynı anda 50 dolarlık farklı bir pazarda ABC hisse satabilirse, bir arbitraj fırsatı olurdu. Eşgüdümlü ticaret az veya hiç risk olmadan kar elde etme imkânı sunacaktır. Seçenek ticaretinde, arbitraj tüccarları, put / call parite geri dönene kadar teorik olarak risksiz karlı ticaret yapabileceklerdi. Arbitraj fırsatlarında olduğu gibi fiyatlar farklılaştığında, yüksek fiyatlı pazardaki satış baskısı fiyatı aşağıya çeker. Aynı zamanda, düşük fiyatlı pazardaki alım baskısı fiyat artıyor. İki pazardaki alış ve satış baskısı, arbitraj için herhangi bir fırsatı ortadan kaldırarak fiyatları tekrar bir araya getirir ör. Parite. Sebep? Pazar, genellikle özgür parayı vermeyecek kadar akıllıdır. Put / Çağrı Paritesi Örneği Put / çağrı eşlik için en basit formül Çağrı - Put = Hisse - Strike 'dır. Örneğin, XYZ hisse senedi 60 TL seviyesinde işlem yapıyor ve opsiyon fiyatlarını 55 dolara fiyatla kontrol ettiyseniz, 7 TL'den başlayan fiyatla 2 TL'ye 7 TL - 2 TL = 60 TL - 55 TL gidebilirsiniz. Bu, put / call parity örneğidir. Eğer arama daha yüksek işlem görüyorsa, aramayı satabilir, satabilirsiniz, hisse senedi satın alabilir ve risksiz bir karla kilitleyebilirsiniz. Bununla birlikte, bu arbitraj imkânlarının son derece nadir olduğunu ve bireysel yatırımcıların var olduklarında bile yararlanmak için çok zor olduğunu belirtmek bir nedeni, bireysel yatırımcıların böyle kısa süreli bir fırsata cevap vermek için çok yavaş olmalarıdır. Ancak asıl sebep, piyasa katılımcılarının bu fırsatların ön planda olmasını engelliyor olmasıdır. Sentetik İlişkiler Sabit / put parite ilişkisini anlarsanız, bir çağrı seçeneği, koy seçeneği ve altta yatan hisse arasındaki değeri bağlayabilirsiniz. Üçü, herhangi iki kombinasyonun geri kalan bileşenle aynı kâr / zarar profilini verecek olması ile ilgilidir. Örneğin, bir uzun hisse senedinin kazan / zarar özelliklerini çoğaltmak için, bir yatırımcı, aynı anda uzun bir çağrı ve kısa vadeli bir ödeme aynı grev fiyatı ve son kullanma tarihi olan tutabilir. Benzer şekilde kısa bir hisse senedi pozisyonu, kısa bir artı artı uzun putla çoğaltılır ve bu şekilde devam edilebilir. Altı olasılık şöyledir Orijinal Pozisyon = Sentetik Eşdeğer Uzun Stok = Uzun Çağrı + Kısa Poz Kısa Stok = Kısa Mesafe + Uzun Mesafedir Uzun Mesafe = Uzun Stok + Uzun Yaz Kısa Çağrı = Kısa Stok + Kısa Plaka Uzun Pozisyon = Kısa Stok + Uzun Çağrı Kısa Pozisyon = Uzun Stok > + Kısa Çağrı Analiz Bazı opsiyon alım satım platformları, koy / çağrı eşitliğine grafikler sağlar. Şekil 7, aynı sona erme ve grev fiyatı olan uzun stok / uzun put pozisyonu kırmızı ile gösterilmiştir ile uzun bir çağrı mavi arasındaki ilişkinin bir örneğini göstermektedir. Satırdaki fark, opsiyonun ömrü boyunca ödenecek temettüün varsayıldığı sonucudur. Temettü kabul edilmezse, çizgiler üst üste gelecekti. Şekil 7 Bir analiz platformu ile oluşturulmuş bir çağrı / çağrı eşlik çizelgesi örneği.
Arbitraj Nedir? Bir ekonomi terimi olarak arbitraj, risksiz kar elde etmek amacıyla, bir varlığın farklı piyasalardaki fiyatları arasındaki eşitsizlikten yararlanılarak, söz konusu varlığın daha düşük fiyatlandığı piyasadan satın alınıp daha yüksek fiyatlandığı piyasada eş zamanlı olarak satılması işlemidir. Arbitraj yoluyla riskiz kar sağlamak oldukça cazip görünmekle birlikte sanıldığından çok daha zordur. Etkin piyasa koşullarında, piyasadaki tüm oyuncuların mevcut haber, bilgi ve verilere kolaylıkla erişebildiği ve varlık fiyatlarının bu verileri yansıttığı, dolayısyla aynı varlığın fiyatının tüm piyasalarda eşit olduğu varsayılır. Ancak çeşitli nedenlerle piyasaların etkin olmaması sonucunda zaman zaman aynı varlık farklı piyasalarda farklı fiyatlardan alınıp satılabilir. Böyle durumlarda arbitraj fırsatı ortaya çıkar. Arbitrajın temel özelliklerinden biri risksiz kar sağlamaktır. Ortaya çıkan arbitraj fırsatı, devlet tahvili veya mevduat faizlerinin sağladığı risksiz getiri oranından daha fazla kazanç sağlamıyorsa amacına uygun değildir. Arbitraj yaparken amaç fiyat farklarının ortaya çıkardığı arbitraj fırsatıdan yararlanarak riskiz kar elde etmek olduğu için arbitraj fırsatı oluştuğu anda ilgili varlığın eş anlı olarak bir piyasadan satın alınıp başka bir piyasada satılması ve bu işlemlerin çok kısa bir sürede tamamlanması gerekir. Aksi takdirde oluşan fiyat eşitsizliği piyasadaki diğer oyuncular tarafından fark edilecek ve fiyatlar kısa bir süre içinde eşitlenecektir. Günümüzde kullanılan ileri iletişim teknolojisi sayesinde para ve sermaye piysalarında bilgi akışı çok hızlı olduğu için oluşabilecek arbitraj fırsatlarını manuel olarak yakalamak ve bu fırsat kaybolmadan çok hızlı bir şeklide alım satım işlemlerini tamamlamak neredeyse imkansızdır. Bu nedenle arbitraj işlemleri için özel olarak geliştirilen algoritmik yazılımlar kullanılmaktadır. Bu yazılımlar, iki ayrı piyasada işlem gören bir varlığın fiyatında arbitraj fırsatı oluştuğunu tespit ettiklerinde, aynı anda bir piyasaya alım diğer piyasaya da satım emri göndererek arbitraj işlemini otomatik olarak gerçekleştirirler. Bu türden özel arbitraj yazılımları, sürekli olarak arbitraj fırsatları bulmaya çalışan arbitrajcılar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Her ne kadar günümüzün piyasa koşullarında algortimik yazılımlar kullanmadan manuel olarak bu işlemleri gerçekleştirmek zor olsa da özellikle volatilitenin arttığı zamanlarda ortaya çıkabilecek arbitraj fırsatlarından özel yazılımlara başvurmadan da yararlanmak mümkün olabilir. Arbitraj fırsatı değerlendirilirken, alış ve satış fiyatları arasındaki makas, ödenecek komisyonlar ve arbitraj işlemi için gerekli fonlar marjin hesabından kullanılacaksa ödenecek faiz hesaba katılır. Arbitraj Nasıl Yapılır? Emtia, hisse senetleri ve döviz gibi varlıkların spot veya vadeli işlem piyasalarında satılan türev ürünlerinin fiyatlarında arbitraj fırsatları oluşabilir. Arbitraj için en uygun piyasalar altın ve döviz piyasalarıdır. Hemen hemen her ülkede birden fazla altın borsası bulunur. Uluslararası piyasalarda dolar üzerinden belirlenen altının fiyatı yerel borsalarda o ülkenin para birimi cinsinden belirlenir. Örneğin Türkiye’de Borsa İstanbul’da TL üzerinden fiyatlandırılan altın kontratı ve Çin’de Çin yuanı üzerinden fiyatlandırılan altın kontratı spot kurdan dolara çevrilir ve arada oluşan fiyat farkından arbitraj fırsatı ortaya çıkabilir. Aribitrajın nasıl yapıldığı döviz piyasalarında yapılan arbitraj örneğiyle daha net anlaşılabilir. Döviz piyasalarında oluşan arbitraj fırsatı 3 ayrı parite kullanılarak değerlendirilebilir. Herhangi bir anda interbank piyasasında Euro/TL paritesi 5,60 TL, dolar/TL paritesi 4,90 TL ve euro/dolar paritesi ise 1,1775 dolar olsun. Arbitraj yapmak için işe önce 5,60 TL karşılığında 1 euro satın alınarak başlanır. Sonra 1 euro karşılığında 1,1775 dolar satın alınır, 1,1775 dolar karşılığında ise TL satın alınarak yeniden TL’ye döndüğümüzde, başlangıçta sahip olduğumuz 5,60 TL, 5,76 TL’ye yükselir ve sonuç olarak bu işlemden risksiz olarak 0,16 kuruş arbitraj karı elde etmiş oluruz. Euro/dolar paritesi üzerinden arbitraj fırsatı yakalamak neredeyse olanaksızken, işin içine TL’yi dahil ederek euro/TL ve dolar/TL pariteleri üzerinden euro/dolar fiyatına ulaştığımızda ise arbitraj fırsatı oluştu. Ancak, yukarıda verilen örnekte işlem sırasında fiyatlarda olabilecek muhtemel değişim, alış ve fiyatları arasındaki kur makası, olası komisyonlar ile fonlama için marjin hesabı kullanılması halinde oluşacak faiz gideri hesaba katılmamıştır. Dolayısyla arbitraj yaparak risksiz kar elde etmek göründüğü kadar kolay değildir.
Arbitraj Nedir? Arbitraj, herhangi mali bir değeri olan malı bir piyasada ucuzdan alıp eş zamanlı ve risk üstlenmeden farklı bir piyasada daha yüksek fiyattan satarak elde edilen risksiz kazanç yöntemidir. Arbitraj fırsatı nadiren, genellikle anlık olarak aşırı arz veya talebin piyasa dengesini bozması sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Arbitraj ile ilgili Önemli Çıkarımlar Arbitraj, bir varlığın farklı piyasalardaki küçük fiyat farklılıklarından faydalanmak için aynı anda bir piyasadan alınarak diğer piyasadan işlemleri, döviz kurları, hisse senetleri, faiz ve emtia gibi finansal üzerinden işlemleri ile piyasalar arasında fiyat dengesizliklerinin oluşmasını önleyerek farklı piyasalar arasındaki fiyat eşitsizliğinin ortadan kalkmasına yardımcı işlemlerinde elde edilen kazançlarda risk üstlenilmemektedir. Arbitrajı İşlemlerini Kimler Yapar? Arbitraj işlemleri günümüzde algoritmik işlemler yapan yazılımlar kullanılarak broker hizmeti sağlayan finansal kurumlar, bankaların Hazine yönetimleri ve fon yöneticileri tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu kişi ve kurumların hazırlamış olduğu bilgisayar yazılımları sayesinde piyasadaki oluşan arbitraj imkanlarını tespit edilir. Tespit edilen arbitraj fırsatları, piyasa dengeye gelene kadar otomatik olarak alım veya satım yönünde işlem yaparlar. Arbitraj fırsatı, temel olarak aynı ürünün farklı piyasalardaki küçük fiyat farklılıkları üzerinden yapılır. Bireysel yatırımcıların ve küçük ölçekli kurumların gerçekleştireceği işlemlerde ilgili mali ürün için alış-satış fiyat makası yeterince dar olmayacağından arbitraj fırsatı yakalaması pek mümkün olmayacaktır. Arbitraj işlemi gerçekleştirilirken dikkat edilmesi ve hesaba katılması gereken diğer bir husus da işlem komisyon ve maliyetleridir. İşlemlere ilişkin alınan komisyon ve maliyetler, arbitraj işlemi kârından yüksekse arbitraj fırsatından söz etmek mümkün olmayacaktır. Gelişen teknoloji ve hayatımıza giren algoritmik işlemler ile birlikte hatalı fiyatlardan kaynaklanan arbitraj fırsatları son derece zor hale gelmiştir. Örneklerle Arbitraj İşlemleri Arbitraj Nasıl Yapılır? 1 Basit Arbitraj İşlemi Örneği Diyelim ki arbitraj imkanlarını takip eden bir yatırımcısınız. Bulunduğunuz dönemde ise finansal piyasalar günümüzün çok gerisinde olduğunu varsayalım. İstanbul’da kapalı çarşıda doların fiyatına bakıyorsunuz ve 1 Doları 10 Türk Lirası karşılığında alabileceğinizi görüyorsunuz. Aynı anda ise Ankara’da 1 Doları Türk Lirasına satabileceğiniz başka bir piyasa mevcut. Bu durumda yatırımcı olarak İstanbul’da kapalı çarşıdan doları 10 Türk Lirasına alıp Ankara’da Türk lirasına satarak her bir dolar için 15 kuruş kazanmış olursunuz. Farklı iki piyasadan aynı anda ve risk üstlenmeden gerçekleştirdiğiniz bu işlemle arbitraj yapmış olursunuz ve her bir dolar karşılığı 15 kuruşluk arbitraj kârı elde edersiniz. Bu işlemi, İstanbul’daki dolar alış fiyatınız ile Ankara’daki dolar satış fiyatınız eşitlenene kadar yani kâr elde ettiğiniz sürece gerçekleştirirsiniz. Gerçekleştirdiğiniz bu işlemle, her iki piyasada oluşan sağlıksız fiyat oluşumlarından istifade ederken diğer yandan piyasanın sağlıklı çalışmasına katkıda bulunmuş olursunuz. Yukarıda gerçekleştirdiğiniz arbitraj işleminde, para takası aynı gün gerçekleştiği için spot piyasa arbitrajı olarak nitelendirilir. Teoride yer arbitrajıiki uçlu arbitraj olarak tanımlanır. 2 Üçlü Arbitraj İşlemi Örneği Örneğimizi biraz zorlaştırarak farklı parametreler ekleyelim. Cebinizde 1 milyon dolar para olduğunu ve piyasada döviz çiftleri için fiyatların aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım EUR/USD = = = Yukarıdaki kur bilgilerini kullanarak EUR/TL kurunun teorik fiyatını hesaplamak mümkün. Hesaplamak için EUR/USD kuru ile USD/TL kurunu birbiriyle çarpacağız. Çarpım sonucunda sonuç EUR/TL kurunun = olması gerektiği sonucuna ulaşıyoruz. Fakat piyasada EUR/TL kuru örnekte paylaştığımız gibi piyasada hesapladığımız fiyatından farklı olarak fiyatından işlem görüyor, yani piyasada EUR/TL fiyatının pahalı olduğunu görüyoruz. Hesapladığımız teorik fiyatın piyasa fiyatından farklı olması bize arbitraj imkanı sağlar. Yukarıdaki fiyatlar ile arbitraj işlemi gerçekleştirerek kâr elde etmek için amacımız, daha ucuza elde edebileceğimiz Euroyu piyasada daha yüksek olan fiyattan satmayı hedefleyeceğiz. İşlem adımları 1 milyon USD’yi EUR’a çevir USD / = EURElde edilen EUR tutarını TL’ye çevir * = TLElde edilen TL tutarını USD’ye çevir / = USD Arbitraj işlemiyle başlangıç tutarımız olan USD’yi işlemin sonunda yükselterek bu işlemden USD kar elde ettik. Yine arbitraj işleminin doğası gereği, piyasadaki EUR/TL fiyatıyla hesapladığımız teorik EUR/TL fiyatı eşitlenene kadar arbitraj işlemi gerçekleştirerek kâr elde ederiz. Böylelikle piyasalardaki sağlıksız fiyat oluşumlarının önüne geçmiş oluruz. Üç para biriminin fiyatları kullanılarak gerçekleştirilen arbitraj işlemine üçgen arbitraj denir. Üçgen arbitrajı tespit etmek için piyasa fiyatı ve hesaplanan teorik fiyat karşılaştırılır. 3 Üçlü Arbitraj İşlemi Örneği Yukarıdaki 2 numaralı örnekte, alış ve satış fiyatlarının birbirine eşit olduğunu varsaymıştık. Yani üç döviz çifti için paylaştığımız fiyatlar alım ve satım yaptığımız durumda kullanabileceğimiz fiyatlardı. Fakat pratikte alış ve satış için fiyatlar birbirinden farklıdır. Piyasada işlem yaparken alış fiyatları satış fiyatlarından düşüktür. Bu sebeple arbitraj imkanı olup olmadığına yönelik teorik fiyat hesaplamalarını gerçekleştirirken alış ve satış fiyatı farklılığını dikkate almalıyız. Pratiğe daha uygun örnek olması için alış ve satış fiyatlarını da ekleyerek yeni bir örnek yapalım Bir piyasadaki Döviz ÇiftleriPiyasa Alış FiyatıPiyasa Satış FiyatıEUR/USD Arbitraj Örneği piyasa Alış/Satış Fiyatları Arbitraj fırsatı olup olmadığını anlamak için yine EUR/TL döviz çifti için teorik fiyat hesaplaması gerçekleştirmemiz gerekiyor. EUR/TL Alış fiyatını bulmak için EUR/USD Alış Fiyatı * USD/TRY Satış fiyatı formülünü kullanacağız. * = EUR/TL Satış fiyatını bulmak için EUR/USD Satış Fiyatı * USD/TRY Alış fiyatı formülünü kullanacağız. * = Örneğe devam etmeden önce örnekte paylaştığımız piyasa alış fiyatının bizim için satış fiyatı, piyasa satış fiyatının ise bizim için alış fiyatı olduğunu belirtmek gerekir. Teorik fiyat hesaplamamıza göre piyasada EUR/TL alış fiyatı ve satış fiyatı olması gerekirken piyasadaki fiyatların teorik fiyatlara eşit olmadığını görüyoruz. Piyasa alış fiyatı, teorik alış fiyatımızdan düşük olması arbitraj fırsatı sunmamaktadır. Öte yandan EUR/TL’nin piyasa satış fiyatı ile teorik fiyatı karşılaştırdığımızda piyasa satış kurundan düşük bir teorik satış fiyatı, arbitraj fırsatı oluşturmaktadır. Bu sebeple aşağıdaki adımlarda işlem gerçekleştirerek arbitraj fırsatından yararlanırız USD’yi TL’ye çeviririz. USD * = TL’yi Euro’ya çeviririz. / = EUR’u dolara çeviririz. * = Böylelikle başlangıç tutarımız olan USD’yi arbitraj işlemi sonunda USD tutarına yükselterek USD kâr elde ettik. Konu karmaşık gelebilir, anlamayı basitleştirmek üzere aşağıdaki linkte yukarıdaki hesaplamanın excel formatını paylaştım. 4 Vadeli İşlem Arbitraj Örneği Arbitraj işlemleri yukarıda verdiğimiz örnek gibi sadece spot piyasalardaanında alım satımın gerçekleştiği piyasalar gerçekleşmez. Arbitraja konu olabilecek bir finansal ürünün spot fiyatı ve vadeli işlem fiyatı arasında bir fiyatlama hatasından da kaynaklanabilmektedir. Yani fiyatların, teorik fiyatlardan uzaklaşması sonucunda arbitraj imkanı doğar. Bu işlem, teorik olarak hesaplanan; olması gereken vadeli fiyattan düşük veya yüksek olmasından dolayı arbitraja imkan vermesi sonucu oluşmaktadır. Bu arbitraj, genelde döviz kurları üzerinden yapılmaya çalışılır. Bir de spot piyasalar ve vadeli piyasalardaki arbitraj imkanının hesaplanmasına bir örnek vererek açıklayalım, Vereceğimiz örnekte arbitraj imkanı olup olmadığını aşağıdaki formülle tespit edeceğiz. Eğer formülün iki tarafında da eşitlik varsa arbitraja imkan olmadığı ve fiyatların doğru olduğu yorumunu yapabiliriz. Tersi durumda, yani formülün iki tarafında eşitlik sağlanamazsa eksik değerli olduğunu tespit ettiğimiz para birimlerinde işlemler yaparız. FORMÜL Spot Fiyat – Vadeli Fiyat / Vadeli Fiyat = Dolaylı Kotasyon Para birimi Faizi / Dolaysız Kotasyon Para Birimi Faizi- Reklamlar – Örnek Spot Fiyat Fiyat 3ay 3 Aylık Faiz Oranı %2,5BRL 3 Aylık Faiz Oranı % Yukarıdaki verilere göre elinde 1 milyon $’ı olan yatırımcı hangi ülkede yatırım yapmalıdır? Çözüm Formül Çıkan sonuca göre faiz oranı farkları Brezilya Realinin % prim yapması gerektiğini göstermektedir. Ve BRL vadeli piyasada % değer kazanmıştır. Burada olması gereken vadeli fiyatlardan sapma olmadığı için arbitraj imkanı yoktur yorumu yapılabilir. Başka senaryo ile, Brezilya Reali faiz oranlarını değiştirerek aynı işlemi tekrar yapalım. Spot Fiyat Fiyat 3ay 3 Aylık Faiz Oranı %2,5BRL 3 Aylık Faiz Oranı % Çözüm Formül Eşitliğin her iki tarafı da birbirine eşit olmaması olması gereken teorik fiyattan uzaklaşmayı ifade etmekte, finansal aktörler için arbitraj imkanı sağlamaktadır. BRL %1 değer kazanması gerekirken % değer kazanmış, aşırı değerlenmiştir. USD için değerlendirecek olursak %1 değer kaybetmesi gerekirken, % değer kaybetmiştir. Fazla değersiz hale gelmiştir. Bunun mantığını oturtmakta güçlük çekiyorsanız faiz oranı yüksek ülkenin para biriminin daha çok değer kaybetmesi gerektiğini hatırlamanız yeterli olacaktır. Bu örnekten arbitraj karı sağlamak spot piyasadan va vadeli piyasadan iki bacağında da farklı işlemler yapmak gerekir. Vadeli Arbitraj İçin Bugün Yapılması Gereken İşlemler 1 milyon $ borç alıp BRL’ne dönüştürmek. BRL Borç aldığımız para fazla değer kaybetmiş olan paradır.% faizle Brezilya Reali para birimi faizine yatırılmalıdır.Daha fazla değerlenen para birimi cinsinden faize yatırılır.Vadeli piyasadanforward satış yapmalıyız. = $ Vadeli Arbitraj İçin Vade Sonunda 3 ay sonra yapılması gereken işlemler Mevduatımızı kapatmalıyız. BRL x = BRLBorcumuzu geri ödemeliyiz. x = zarar hesaplama $ Bu yapılan arbitraj türüne teoride Güvenceli/Garantili faiz arbitrajı denilmektedir. Özet Örneklerden de gördüğümüz üzere arbitraj işlemleri genel olarak piyasalar arasındaki fiyatlanma farklılıklarından oluşuyor. Bu boşluğu yatırımcılar, arbitraj imkanı ortadan kalkana kadar alım satım işlemleri yaparak piyasaları dengeye getiriyor.
parite ile arbitraj arasındaki fark